Արտարգանդային հղիության դեպքում մեթոտրեքսատի օգտագործումը

Արտարգանդային հղիության դեպքում մեթոտրեքսատի օգտագործումը 
Էկտոպիկ հղիությունը առաջին եռամսյակում մայրական մահացության հիմնական պատճառներից է: Դա կարող է ոչ միայն բարդություններ առաջացնել, այլ նաև հանգեցնել բեղմնավորման կարողության անկման՝ արգանդափողի կորստի կամ դիսֆունկցիայի պատճառով: Հաշվի առնելով կանանց շրջանում անպտղության աճող տեմպերը՝ անհրաժեշտ է օգտագործել ինչպես արդյունավետ, այնպես էլ օրգանները պահպանող բուժումներ: Վերջերս մեթոտրեքսատը լայն տարածում գտավ մանկաբարձական պրակտիկայում: Մեթոտրեքսատը (MTX) ֆոլաթթվի հակառակորդն է, որը լայնորեն կիրառվում է քաղցկեղի, ծանր փսորիազի և ռևմատոիդ արթրիտի բուժման ժամանակ: MTX-ը հակամետաբոլիտային դեղամիջոց է, որը գործում է ակտիվորեն բազմացող բջիջների, այդ թվում ՝ տրոֆոբլաստի վրա: Գործողության մեխանիզմը դիհիդրոֆոլատ ռեդուկտազի (DHFR) ֆերմենտի զսպումն է, որն իր հերթին առաջացնում է ԴՆԹ-ի և ՌՆԹ-ի սինթեզի համար անհրաժեշտ կոֆակտորների սպառում: Մեթոտրեքսատի՝ որպես արտարգանդային հղիության վիրահատության այլընտրանքային տարբերակի մասին առաջին հիշատակումը սկսվել է 1982 թվականից, երբ արտարգանդային հղիությունը բուժելու համար օգտագործվել է դեղամիջոցը: Մինչ օրս դրա օգտագործումը հնարավոր է ձվաբջջի ցանկացած տեղայնացման ժամանակ, ընդ որում` դեղագործական բուժումը արգանդի վզիկի կամ միջողային հղիության դեպքում, ինչպես նաև այն կանանց մոտ, ովքեր ենթարկվել են սալպինգեկտոմիայի, առավել նախընտրելի է վիրահատությունից հետո անպտղության բարձր ռիսկի պատճառով: Նախևառաջ, բուժումից առաջ անհրաժեշտ է բացառել արգանդի խեռոչում կենսունակ հղիության առկայությունը, քանի որ հակառակ դեպքում մետոտրեքսատը բացասաբար կանդրադառնա պտղի վրա:  
  •  Β-hCG մակարդակը որոշվում է բուժման արդյունավետության հետագա մշտադիտարկման համար:
  • MTX բուժման հակացուցումները հիմնված են անամնեստիկ տվյալների, արյան անալիզների և երիկամների ու լյարդի ֆունկցիայի վրա:  
Էկտոպիկ հղիության պահպանողական բուժումը հնարավոր է, եթե բավարարվեն հետևյալ չափանիշները. 
  •  կայուն հեմոդինամիկա,
  • MTX բուժման հակացուցումների բացակայություն,
  • համակենտրոնացում, 
  • β-hCG արյան շիճուկում ≤5000 mIU / մլ, 
  • Տրանսվագինալ ուլտրաձայնի միջոցով պտղի սրտի ակտիվությունը չի հայտնաբերվել:
  • Արգանդափողի պատռվածության դեպքում ողջամիտ ժամկետում հետևելու և շտապ օգնություն ստանալու հնարավորությունը: Մեթոտրեքսատը կարող է իրականացվել համակարգային (մկանային, ներերակային) կամ ուղղակի ներարկում ձվաբջջի մեջ` տրանսվագինալ ուլտրաձայնի կամ լապարոսկոպիկ եղանակով, վերահսկողության ներքո: Նման բուժման կողմնակի ազդեցությունները, որպես կանոն, սահմանափակվում են ստոմատիտով կամ կոնյուկտիվիտով, որոշ դեպքերում հիվանդները բողոքում են գաստրիտի կամ էնտերիտի դրսևորումներից, կարող է հայտնաբերվել լյարդի ֆերմենտների մակարդակի բարձրացում: Կողմնակի ազդեցությունների տեսակը կախված է ընտրված բուժման ռեժիմից: Առանձին կցանկանայի նշել կեսարյան հատումից հետո՝ սպիում տեղայնացված հղիության դեպքում մեթոտրեքսատի օգտագործման մասին: Սա արտարգանդային հղիության հազվագյուտ և ամենավտանգավոր ձևն է, քանի որ այս հղիության դադարեցումը հաճախ ուղեկցվում է առատ արյունահոսությամբ, որին հաջորդում է արգանդի հեռացումը: Մեթոտրեքսատի օգտագործումն այս դեպքում թույլ է տալիս փրկել արգանդը, իսկ հաճախ` կնոջ կյանքը: Օգտագործվում են ինչպես դեղորայքի տեղային ընդունում, այնպես էլ՝ ընդհանուր, մինչդեռ երկու մեթոդներն էլ հավասարապես արդյունավետ են: 
Մեթոտրեքսատով բուժվող կանանց պտղաբերությունն ավելի բարձր է, քան սալպինգոէկտոմիայից հետո կանանց մոտ և համեմատելի է լապարոսկոպիկ սալպինգոստոմիայից հետո արդյունքների հետ, ուստի արտարգանդային հղիության դեղորայքային բուժումը կարող է համարվել վիրաբուժական բուժման արդյունավետ և անվտանգ այլընտրանք:
 
Աղբյուրը
Տեսողության փոփոխությունները հղիության ընթացքում

Տեսողության փոփոխությունները հղիության ընթացքում

Հղիությունը բազմաբնույթ ֆիզիոլոգիական փոփոխությունների շրջան է,…

Հեմատոման հղիության ընթացքում

Հեմատոման հղիության ընթացքում

Հղիության ընթացքում արգանդում տեղի ունեցող ցանկացած…

Հղիության վաղ ախտանիշները

Հղիության վաղ ախտանիշները

Հղիությունը բարդ բիոլոգիական գործընթաց է…

Բիոքիմիական հղիություն

Բիոքիմիական հղիություն

Բիոքիմիական հղիությունը (Biochemical pregnancy) հղիության շատ վաղ փուլում…