AMH հորմոն:Ի՞նչ է դա և ի՞նչ նշանակություն ունի գինեկոլոգիայում

Anti-Müllerian Hormone (AMH) կամ հակամյուլերյան հորմոնը սպիտակուցային հորմոն է, որն արտադրվում է ձվարանների գրանուլոզային բջիջների կողմից։ Այն հիմնականում օգտագործվում է կնոջ ձվարանային ռեզերվի գնահատման համար՝ որոշելու համար, թե որքան ձվաբջիջ ունի նա և ինչպիսի վերարտադրողական ներուժ ունի։
AMH-ի Դերը Կնոջ Օրգանիզմում
AMH-ն արտադրվում է ֆոլիկուլների կողմից, որոնք դեռ չեն հասել հասունության։ Այն նպաստում է ֆոլիկուլների զարգացմանը և վերահսկում է ձվարանային հյուսվածքի ֆունկցիան։
AMH Հորմոնի Քանակը և Տարիքը
AMH-ի մակարդակը կնոջ օրգանիզմում տարիքի հետ նվազում է։ Այն ամենաբարձրն է 20-30 տարեկանում, այնուհետև սկսում է նվազել՝ հասնելով գրեթե զրոյի մենոպաուզայի շրջանում։
Տարիք |
AMH մակարդակ (նորմա) |
20-25 |
3.0 - 6.8 նգ/մլ |
26-30 |
2.5 - 6.1 նգ/մլ |
31-35 |
1.5 - 4.6 նգ/մլ |
36-40 |
0.8 - 3.1 նգ/մլ |
41-45 |
0.3 - 1.5 նգ/մլ |
46+ |
< 0.1 նգ/մլ |
AMH Հետազոտության Հիմնական Ցուցումները
AMH-ի մակարդակը որոշելու համար արյան անալիզը նշանակվում է հետևյալ դեպքերում՝
• Վերարտադրողական խնդիրներ – եթե կինը դժվարանում է հղիանալ։
• Անպտղության ախտորոշում – պարզելու ձվարանային պահուստը։
• Ին վիտրո բեղմնավորման (IVF) նախապատրաստում – գնահատելու ձվարանների պատասխանը հորմոնալ խթանմանը։
• Պոլիկիստոզ ձվարանային համախտանիշ (PCOS) – AMH-ի բարձր մակարդակը կարող է վկայել PCOS-ի առկայության մասին։
• Վաղ մենոպաուզայի գնահատում – եթե կինը ունի մենոպաուզայի վաղ նշաններ։
• Հորմոնալ դեղորայքի կամ վիրահատական միջամտությունների ազդեցության գնահատում։
AMH-ի Բարձր կամ Ցածր Մակարդակի Նշանակությունը
• Բարձր AMH
• Պոլիկիստոզ ձվարանային համախտանիշ (PCOS)
• Հնարավոր գերարտադրողականություն IVF-ի ժամանակ
• Ձվարանների հիպերֆունկցիա
• Ցածր AMH
• Ձվարանային պահուստի նվազում
• Մենոպաուզայի մոտեցում
• Ձվարանների վիրահատությունից հետո հնարավոր վնասվածք
AMH Հետազոտության Առանձնահատկությունները
• Հետազոտությունը կարելի է կատարել ցանկացած ամսեկան ցիկլի օր։
• Պահանջում է արյան նմուշառման ստանդարտ պայմաններ (սոված վիճակ անհրաժեշտ չէ)։
• Բուժման կամ դեղորայքային միջամտությունների արդյունքում մակարդակը կարող է փոփոխվել։
AMH-ը կարևոր ցուցանիշ է կնոջ վերարտադրողական առողջության համար։ Այն օգնում է բժիշկին գնահատելու ձվարանների ֆունկցիոնալ վիճակը, պլանավորելու հղիություն և որոշելու համապատասխան բուժման մեթոդները։ Եթե կասկածներ կան վերարտադրողական խնդիրների կամ մենոպաուզայի վաղ նշանների վերաբերյալ, խորհուրդ է տրվում խորհրդակցել գինեկոլոգի հետ և անցնել համապատասխան հետազոտություններ։