Զարկերակային հիպերտոնիան հղիության ընթացքում

Հղիությունն ընթանում է օրգանիզմում կատարվող տարաբնույթ փոփոխություններով։ Զարկերակային հիպերտոնիան սիստոլային զարկերակային ճնշման բարձրացումն է։

Ինչպե՞ս վարվել, ինչպե՞ս երեխային տալ հնարավոր ամեն բան և պահպանել սեփական առողջությունը։ Անհոգ եղեք, կօգնենք կողմնորոշվել և ստանալ մտահոգող այս և այլ հարցերի պատասխանները։

Զարկերակային հիպերտոնիայի աստիճաններն են՝

• 1-ին աստիճան 140/90 – 159/89 մմ սս, 
• 2 –րդ աստիճան 160/90 – 179/109 մմ սս, 
• 3-րդ աստիճան 180/110 մմ սս-ից բարձր։

Ախտանշանները

Հղիության ընթացքում զարկերակային բարձր ճնշման ախտանշաններն են՝

• գլխացավ, գլխապտույտ, ականջներում՝ խշշոց, 
• տեսողության խանգարում, 
• հոգնածություն, թուլություն, 
• սրտխփոց, ցավ կրծքավանդակում, 
• քթի արնահոսություն և այլն։

Ազդեցությունը հղիության վրա

Զարկերակային հիպերտոնիան միշտ ծանրաբեռնում է սրտի անոթները, իսկ հղիության ընթացքում այդ ծանրաբեռնվածությունը մեծանում է։

• Մեծանում է շրջանառվող արյան ծավալը։ 
• Մարմնի զանգվածի մեծացումը նոյնպես նպաստում է սրտի և զարկերակների ծանրաբեռնմանը։ 
• Մեծացող արգանդի պատճառով կրծքավանդակի խոռոչը «փոքրանում» է, փոքրանում է թոքերի տարածությունը, կլինիկորեն այդ արտահայտվում է շունչը կտրվելու զգացմամբ։

Ֆիզիոլոգիական այս բոլոր առանձնահատկությունները հանգեցնում են այն բանին, որ հղիության ընթացքում հնարավոր է դառնում զարկերակային ճնշման բարձրացումը։

Հղիության նախապատրաստումը հիպերտոնիայի ֆոնին

Քրոնիկական ցանկացած հիվանդության դեպքում հարկավոր է շրջահայաց լինել, հաշվի առնել սպասվելիք հնարավոր բարդությունները։ Եթե հղիությունն անկանխատեսելի է եղել, չի նշանակում, որ դրա բնականոն ընթացքն ու ծննդաբերությունն անհնար են։ Որքան շուտ դիմեք մանկաբարձ-գինեկոլոգի, այնքան լավ։ Բացի նրանից, նաև թերապևտի կարիք կզգացվի։

Բուժումը

Զարկերակային ճնշման բուժումը ենթադրում է հատուկ դիետայի և դեղամիջոցների համադրում։

Դիետա

- Խորհուրդ է տրվում ուտել հետևյալ մթերքները՝ կաթնամթերք, սեզոնային բանջարեղեն և մրգեղեն, կանաչեղեն, ընկուզեղեն, լոբեղեն, չրեղեն։

- Անհրաժեշտ է պահպանել կալցիումի (քունջութ, բրոկոլի, կաթնամթերք, պանիր), մագնիումի (գազար, կանաչեղեն, լոբազգիներ) և կալիումի (կարտոֆիլ, բանան, դդում, ցիտրուս, կաթ) մակարդակը։

- Արգելված սննդամթերքներն են՝ տապակած ուտեստներ, մսի և ձկան ճարպոտ տեսակներ, պահածոյացված և մարինացված մթերքներ։

- Հարկավոր է սահմանափակել աղի քանակությունը։

- Անհրաժեշտության դեպքում հեղուկի սահմանափակում՝ օրական 1.5լ։

Դեղորայքը նշանակում է միայն բժիշկը՝ հաշվի առնելով հղիության առանձնահատկությունները։

Հղիության բարդացում

• Հիպերտոնիկ կրիզ։ 
• Սրտային սուր անբավարարություն կամ քրոնիկական սրտային անբավարարության դեկոմպենսացիա։ 
• Սրտի ռիթմի խանգարում։ 
• Պրեէկլամպսիայի և էկլամպսիայի զարգացում։ 
• Բնականոն տեղակայված ընկերքի շորտազատման մեծ վտանգ։ 
• Աչքի ցանցաթաղանթի շերտազատման վտանգ։

Բարդություններ, որոնք պայմանավորված են երեխայով՝

Պտղի հիպոքսիա։ Հանգեցնում է ախտաբանական մի շարք վիճակների՝ ինքնաբեր վիժման և վաղաժամ ծննդաբերության մեծ վտանգ, ներարգանդային զարգացման հապաղում և արյան շրջանառության ծայրահեղ խանգարումներ, ընդհուպ մինչև պտղի անտենատալ մահ։

Ծննդաբերությունը

Ծննդաբերությունը կարող է լինել ինչպես ինքնուրույն, այնպես էլ վիրահատական միջամտությամբ։ Հեմոդինամիկայի կոմպենսացված վիճակի (զարկերակային ճնշման և անոթազարկի սովորական ցուցանիշներ), սրտային անբավարարության նշանների և պրեէկլամպսիայի ախտանշանների բացակայության դեպքում թույլատրվում է ինքնուրույն ծննդաբերել։

Կեսարյան հատման ցուցումները

Անհետաձգելի ցուցումներ՝

• մոր և երեխայի կյանքին սպառնացող հիպերտոնիկ կրիզ, 
• բնական տեղակայված ընկերքի վաղաժամ շերտազատում, 
• ծանր պրեէկլամպսիայի զարգացում քրոնիկական զարկերակային հիպերտենզիայի ֆոնին,
• էկլամպսիայի նոպա, 
• ծննդաբերական գործունեության անոմալիաներ, 
• պտղի զարգացման II-III աստիճանի հապաղում, պտղի պորտալարում արյունաշրջանառության խանգարում։

Երեխայի վիճակը

Նորածինն սկզբում գնահատվում է համընդհանուր չափանիշներով (Ապգարի սանդղակ), այնուհետև մնում նեոնաթոլոգի վերահսկողության ներքո։ Թոքերի խզզոցի, շնչառության թուլացման, սրտի աղմուկի և այլ նշանների դեպքում կատարվում է ընդհանուր հետազոտություն (թոքերի ռենտգենոգրաֆիա, էխոկարդիոսկոպիա և այլն)։

Եթե ունեք զարկերակային բարձր ճնշում, սակայն հստակ որոշել եք երեխա ունենալ, ապա իմացեք, որ ձեզնից շատ բան է կախված։ Բուժման գլխավոր մասը ապրելակերպն է և ինքնակառավարումը, իսկ դեղամիջոցներն ու բժշկի վերահսկողությունը կօգնեն դրական արդյունքի հասնել։