Ինչպե՞ս կառավարել սթրեսը

Չենք կարող սթրեսը բացառել մեր կյանքից, սակայն կարող ենք փոխել մեր տեսանկյունը և կատարվող իրադարձությունները գնահատել տարբեր կողմերից: Ահա մի քանի պարզ առաջարկ:

Սթրեսային ապրումների մեջ հայտնվելով՝ ցանկացած խնդիր ընդունում ենք որպես կյանքի ու մահվան հարց և չենք հասցնում հասկանալ իսկապե՞ս այն կարևոր է տվյալ պահին, կա՞ այն լուծելու ավելի պարզ եղանակ: Ուստի շարունակական սթրեսների արատավոր շղթայից դուրս գալու առաջին քայլը սթրեսին կողքից նայելն է, այսինքն՝ սովորել իրավիճակին նայել տարբեր կողմերից՝ հանգիստ, առանց սրտին ականջ դնելու: Ոչ բոլորն խնդիրներն են հրատապ լուծում պահանջում: Ոչ բոլոր դեպքերում է անհրաժեշտ ձեր միջամտությունը: Սովորեք խնդիրները վեր չդասել սեփական ցանկություններից:

1. Սեփական ցանկությունների ցանկ կազմեք: Ինչն է, որ միշտ ցանկացել եք անել, բայց մինչև հիմա հետաձգել եք: Սովորություն դարձրեք պարբերաբար կյանքի կոչել ձեր ցանկությունները՝ ամիսը մեկ անգամ (եռամսյակը, կիսամյակը մեկ անգամ): Գնացեք համերգի, նկարչության վարպետաց դասի կամ շրջագայության, արեք այն, ինչի մասին միշտ երազել եք: Այդպիսով ձեր կյանքը հաճույքով կլցնեք, իսկ դա սթրեսի գլխավոր հակաթույներից մեկն է:

2. Մեդիտացիա արեք: Մեդիտացիայի տեխնիկաներն օգնում են գիտակցել սեփական գոյությունն այստեղ և հիմա: Գիտակցականությունը գիտակցությունը վերահսկելը չէ, այլ ինքներդ ձեզ և ձեր շրջապատում կատարվող իրադարձություններին ուշադիր, լուրջ վերաբերվելու կարողությունը: Ուժգին սթրեսի պահին փորձեք ուշադրությունը կենտրոնացնել շնչառության վրա և հանգիստ հետևել գլխում պտտվող մտքերին: Փորձեք գնահատական և անվանում տալ թևածող մտքին, օրինակ՝ սա իմ անհանգստությունն է, սա այն է, ինչի համար զղջում եմ, ափսոսում եմ: Պատկերացրեք, թե բացասական մտքերը երկնքում սահող ամպեր են, որոնք հեռանում են ձեր յուրաքանչյուր գիտակցված արտաշնչումից՝ ձեր առջև ազատելով հնարավորությունների կապույտ, անսահման երկինքը: Որքան հաճախ եք ձեր ուղեղը մաքրում փակուղի տանող մտքերից, այնքան մեծ տարածություն եք բաց անում կառուցողական արարքների համար:

3. Մտորեք այն կանոնների մասին, որոնց ենթարկել եք ձեր կյանքը: Ինչի՞ վրա են հիմնված: Ի՞նչն է ստիպում ձեզ մտածել, որ կկորցնեք աշխատանքը, եթե մեկ անգամ սխալ թույլ տաք, կամ որ սիրելին կլքի ձեզ, եթե չնիհարեք: Ի՞նչն է թաքնված կատարյալին հասնելու ձեր ցանկության հետևում:

4. Ձեր ուսերին չափից շատ բեռ և պատասխանատվություն մի վերցրեք: Փոքրիկ խնդիրների բեռը կարող է անտանելի լինել մեկի համար. շատ ավելի հեշտ կլինի համատեղ կիսել այն: Տան հոգսերը կիսեք մտերիմների հետ, օրինակ շանը զբոսանքի տանել, աղբը թափել կամ հաց գնել կարող են նաև երեխաները:

5. Պերֆեկցիոնիզմն ի շահ ձեզ օգտագործեք: Սովորել եք հրաշալիորեն ծրագրե՞լ ձեր օրը: Դե ինչ, օրվա մեջ ծրագրեք նաև հանգստի ժամանկը: Սթափ գնահատեք ձեր հնարավորությունները և լուրջ վերաբերվեք սեփական պահանջմունքներին ու առողջությանը: Հիշեք, որ շատ ավելի հեշտ է կանխարգելել սթրեսը, քան հետագայում վերացնել դրա հետևանքները:

6. Անջատեք բոլոր էլեկտրոնային սարքերը (հեռախոս, համակարգիչ), երբ տուն եք վերադառնում: Մի կողմ թողեք աշխատանքային խառնաշփոթությունը և անհետաձգելի գործերը, նախքան քնելը մտերիմների հետ զբոսնելու գնացեք, որպեսզի հանգստանաք, մաքուր օդ շնչեք և ազատվեք սթրեսից: Բացի այդ դա թանկագին մարդկանց հետ ժամանակ անցկացնելու, նորություններով փոխանակվելու և միմյանց աջակցելու հրաշալի հնարավորություն է:

7. Եթե սպորտով եք զբաղվում, առժամանակ հրաժարվեք մարզումներից: Եթե ֆիթնեսի սիրահար եք, սկսելու իսկական ժամանակն է. այն սթրեսը չեզոքացնելու ամենագործուն միջոցներից մեկն է: Ծանրաբեռնվածությունն այնպես բաշխեք, որ վարժությունները լիցքավորեն էներգիայով, այլ ոչ թե խլեն կենսական ուժերը: Օրինակ՝ մեկ րոպե ինտենսիվ քայլելն ընդմիջեք երեք րոպե հանգիստ քայլելով, այդպես շարունակեք մեկ ժամ:

8. Աշխատանքային օրվա ընթացքում մի քանի անգամ դադար տվեք, մոտ երկու րոպե փակեք աչքերը և մեդիտացիա արեք կամ կարճատև զբոսանքի գնացեք, հանգստացնող երաժշտություն ունկնդրեք: Եթե չի հաջողվում ազատվել սթրեսի պատճառներից, փորձեք ձեր օրն այնպես կազմակերպել, որ համենայն դեպս սթրես չկուտակվի:

9. Ուսումնասիրեք ձեր հնարավորությունների և կարողությունների սահմանները: Ինչն է ձեր ուժերի սահմաններում և ինչն է, որ վեր է ձեր ուժերից և հնարավորություններից, քանի՞ հանձնարարություն կարող եք կատարել և ինչի՞ց է հարկավոր հրաժարվել: Երբեմն դժվար է սա անելը: Օրինակ՝ եթե ձեր տարեց ծնողները ձեր օգնության կարիքն են զգում, ինչպե՞ս այդ օգնությունը պետք է դրսևորվի: Կողմնորոշվեք ձեր ներքին ձայնը լսելով և հիշեք, որ դուք չեկ կարող օգնել որևէ մեկին (աշխատավայրում, թե տանը), եթե թույլ տաք, որ սթրեսը հյուծի ձեզ:

10. Մենք բոլորս էլ «ոչ» ասելու իրավունք ունենք: Մենք պարտավոր չենք միշտ լինել ամենապատասխանատուն, խելացին, բարեսիրտը և օգնության հասնողը: Մենք իրավունք ունենք հոգնելու, տխրության գիրկն ընկնելու և զայրանալու: Ուշադրությունը կենտրոնացրեք ձեր արածի վրա և ոչ թե չհասցրածի, մի մոռացեք նշել ձեր հաջողություններն ու ձեռքբերումները, նույնիսկ ամենափոքրիկները: Այդ հիմքի վրա է կառուցվում ձեր ինքնագնահատականը և սթրեսից պաշտպանվելու ընդունակությունը: