Թոքային զարկերակի ճյուղերի էմբոլիա

Կլինիկական պատկերը

Կլինիկական պատկերը կախված է թոքային զարկերակի ճյուղերի փակվածության աստիճանից և տարածվածությունից։ Զանգվածային ԹԶՃԷ-ն առաջանում է հանկարծակի և ավարտվում մահվամբ։ Թոքային սեգմենտար զարկերակների էմբոլիան սովորաբար արտահայտվում է թոքային-պլևրալ համախտանիշով, որը բնորոշվում է շնչելիս կրծքի ցավով, չոր հազով, մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացմամբ։ Առավել տարածուն թրոմբոէմբոլիան ուղեկցվում է թոքասրտային անբավարարությամբ, կրծքավանդակի ցավով, գիտակցության անսպասելի կորստով։ Դիտվում է ցիանոզ, երակների փքվածություն, մակերեսային շնչառություն, տախիկարդիա և այլն։

Ախտորոշումը

Ախտորոշումը հիմնվում է հղի կնոջ գանգատների և կլինիկական համապատասխան պատկերի վրա։

Անամնեզ

ԹԶՃԷ ունեցող հղի կնոջ հիվանդության պատմության մեջ առկա է լինում՝

• ճարպափոխանակության խանգարում, 
• մեծ ենթամաշկային երակի մակերեսային թրոմբոֆլեբիտ, 
• սրունքի խորքային երակների թրոմբոզ, 
• իլեոֆեմորալ թրոմբոզ, 
• սրտի ռևմատիկ արատներ, 
• բորբոքային հիվանդություններ, 
• արյան մակարդման համակարգի խանգարումներ հիպերկոագուլյացիայի երևույթներով, 
• կոմբինացված օրալ բեղմնականխիչների երկարատև օգտագործում, 
• գլյուկոկորտիկոիդների ընդունում, 
• երիկամների հիվանդություն, 
• ծանր գեստոզ։ 

Ֆիզիկալ հետազոտություն

Ֆիզիկալ հետազոտության ընթացքում գնահատում են՝

• մաշկի և լորձաթաղանթների գույնը (ցիանոզ), 
• շնչառության բնույթն ու պարբերականությունը (շնչարգելություն, արագացած շնչառություն), 
• անոթազարկի հաճախականությունը (տախիկարդիա)։ 

Լաբորատոր հետազոտություններ

Պարզում են մակարդման համակարգի վիճակը, գնահատում են հետևյալ պարամետրերը՝

• թրոմբոպլաստինային ակտիվացված մասնակի ժամանակ,
• կոագուլագրամա, 
• պրոթրոմբինային ինդեքս, 
• ֆիբրինոգեն, 
• թրոմբոցիտների ագրեգացիա։ 

Գործիքային հետազոտություններ

Որպես գործիքային հավելյալ մեթոդ կատարում են էլեկտրասրտագրություն և կրծքավանդակի ռենտգենագրաֆիա։

Բուժումը

Բուժման նպատակն է՝

• թրոմբոէմբոլիայի տարածման կանխում, 
• շնչառության վերականգնում, 
• թոքային հեմոդինամիկայի կարգավորում, 
• հեմոստազի օպտիմիզացիա։ 

Դեղորայքային բուժում

Անցկացնում են թրոմբոլիտիկ և համակարգային հակաթրոմբոտիկ թերապիա։

Վիրահատական բուժում

ԹԶՃԷ-ի բուժմամբ զբաղվում է անոթային վիրաբույժը։ Ընդ որում՝ հնարավոր է էմբոլէկտոմիա կատարել թոքային զարկերակից։ Բուժումն իրականացվում է ստացիոնար պայմաններում։ ԹԶՃԷ ունեցող հղի կանանց դեպքում մանկաբարձական տակտիկան կախված է նրանց վիճակի ծանրությունից և հղիության ժամկետից։

Առաջին եռամսյակում ի հայտ գալու դեպքում խելամիտ կլինի ընդհատել հղիությունը՝ պայմանավորված հիվանդի ծանր վիճակով և տևական հակակոագուլյանտային թերապիայի անհրաժեշտությամբ։

Երկրորդ և երրորդ եռամսյակում հղիության պահպանման հարցը լուծվում է անհատական մոտեցմամբ՝ կախված հղի կնոջ և պտղի վիճակից։ Ծանր վիճակի դեպքում ծննդալուծումն իրականացվում է կեսարյան հատման միջոցով։

Հիվանդի բավարար վիճակի դեպքում, երբ ԹԶՃԷ-ի առաջացումից մինչև ծննդաբերությունն անցել է մեկ ամսից ավել և հեմոդինամիկական ցուցանիշները կանոնավորվել են, ծննդաբերությունը կարող է կատարվել բնական ճանապարհով։ Հետվիրահատական շրջանում բուժումը շարունակվում է համապատասխան դեղամիջոցներով, վիրաբույժի և սրտաբանի վերահսկողությամբ։

Կանխարգելումը

• Ռիսկի գործոնների վաղ հայտնաբերում։ 
• Հղի կանանց հեմոստազի հետազոտություն։ 
• Գեստոզի կանխարգելում և բուժում։ 
• Կոագուլոպատիկ, մետաբոլիկ և իմունային խանգարումների վաղ ախտորոշում և բուժում։ 
• Երկարատև անկողնային ռեժիմի դեպքում ոտքերի վարժությունների կատարում։ 
• Թրոմբոզի բարձր ռիսկի դեպքում անհրաժեշտ է սահմանափակել ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, կրել առաձգական զուգագուլպաներ և այլն։