Ինչո՞ւ է խանգարվում նյութափոխանակությունը, ի՞նչ անել...

Ինչո՞ւ է խանգարվում նյութափոխանակությունը, ի՞նչ անել...

Նյութափոխանակությունը ֆիզիկաքիմիական գործընթացների ամբողջությունն է, որի օգնությամբ օրգանիզմը սնունդը վերափոխում է անհրաժեշտ էներգիայի։ Սնունդը կազմված է սպիտակուցներից, ճարպերից, ածխաջրերից, վիտամիններից, միկրոտարրերից և հանքային նյութերից։ Այդ նյութերը մարսողական համակարգում բաժանվում են ըստ ֆերմենտների, մտնում արյան մեջ և հասնում մարմնի յուրաքանչյուր բջջի։

Բջիջներն արձագանքում են, բացվում և ընդունում անհրաժեշտ սնունդը, այնուհետ թթվածնի օգնությամբ այրում են(օքսիդացում) այն՝ ստանալով էներգիա։ Այն թույլ է տալիս բջիջներին գործել, իսկ մարմնին՝ շնչել, շարժվել, մտածել, ապրել: Օքսիդացման արդյունքում բջջի մեջ ձևավորվում են ածխածնի երկօքսիդ, ջուր, կաթնաթթու, տարբեր աղեր, որոնք վերադառնում են արյան մեջ, որն էլ փոխադրում է նրանց դեպի արտազատող համակարգի օրգաններ՝ լյարդ, երիկամներ, թոքեր։

Ի՞նչ է նյութափոխանակության խանգարումը

Դա նյութափոխանակության ցանկացած փուլի խանգարումն է, որը կարող է ունենալ տարբեր պատճառներ։Ցանկացած պատճառի դեպքում էլ բջիջները ստանում են այս կամ այն նյութերը շատ քիչ կամ չափազանց շատ քանակով։ Եվ դա լրջորեն ազդում է դրանց գործունեության, հետևաբար նաև մարդու առողջության և ինքնազգացողության վրա։

Ինչպե՞ս տարբերակել նյութափոխանակության խանգարումները։

Ահա՛ առավել տարածված ախտանշանները.

• գերհոգնածություն

• ուժասպառ վիճակ, քրոնիկ հոգնածություն

• դաշտանային ցիկլի խանգարումներ

• առանց պատճառի քաշի կորուստ կամ գիրացում

• հիշողության և մտավոր ընդունակությունների վատթարացում

• մաշկի վիճակի վատթարացում (ակնե, բորբոքվածություն), եղունգների փխրունություն և մազաթափություն

• սրտի առիթմիա, ճնշման տատանումներ

• տրամադրության տատանումներ

•փորկապ կամ փորլուծություն

• հաճախակի միզարձակություն

• մարմնի կայուն ցածր կամ բարձր ջերմաստիճան

Ինչո՞ւ է առաջանում նյութափոխանակության խանգարում։

Նյութափոխանակության խանգարման ամենատարածված պատճառներն են՝

• Գենետիկ նախախնամություն

 Գուցե մարմինն ի սկզբանե չի արտադրում որոշ ֆերմենտներ, որոնք անհրաժեշտ են լիարժեք մարսողության համար։

• Տարիք

Տարիները փոխում են հորմոնալ հավասարակշռությունը:

• Մակաբույծներ

Ճիճուները և ախտածին միկրոօրգանիզմները խախտում են սննդի՝ էներգիայի վերափոխման գործընթացը։

• Գերլարված նյարդեր: Սթրեսները նույնպես կարող են առաջացնել նյութափոխանակության խանգարումներ։

• Վնասակար սովորություններ

Ծխելը, ալկոհոլի չարաշահումը և նստակյաց ապրելակերպն առաջացնում են նյութափոխանակության խանգարումներ։

• Դիետա կամ անկանոն սնունդ

Սխալ սննդակարգը կարող է առաջացնել հիպոգլիկեմիա՝ արյան մեջ գլյուկոզայի ցածր մակարդակ, որը նույնպես ազդում  է նյութափոխանակության վրա։

• Որոշ հիվանդություններ, այդ թվում` վիրուսային գրիպ, կարմրուկ, ջրծաղիկ։

• Դեղորայքի ընդունում. օրինակ՝ օրալ հակաբեղմնավորիչներ։

Ի՞նչ անել, եթե ունեք նյութափոխանակության խանգարում

Ամենակարևորը՝ չզբաղվել ինքնաբուժությամբ: Միայն բժիշկը կարող է ախտորոշել նյութափոխանակության

խանգարումը։ Ախտորոշման համար թերապևտը կուսումնասիրի ձեր անամնեզը, հարցեր կուղղի ձեր կենսակերպի և ինքնազգացողության վերաբերյալ և կառաջարկի որոշ հետազոտություններ կատարել։ Կախված արդյունքներից՝nթերապևտը կարող է ձեզ ուղարկել էնդոկրինոլոգի կամ մեկ այլ մասնագետի խորհրդատվության:

Եթե նյութափոխանակության խանգարումների պատճառը գենետիկ նախատրամադրվածությունն է կամ որևէ հիվանդություն, ապա կնշանակվի համապատասխան բուժում։

Եթե նյութափոխանակության խանգարումները կապված չեն գենետիկայի և հիվանդությունների հետ, դրանք կարող եք շտկել նաև ինքնուրույն: Պարզապես հարկավոր է որոշակի փոփոխություններ կատարել կենսակերպի մեջ.

• Համոզվեք, որ ձեր սննդակարգը լիարժեք է: Բանջարեղենը, մրգերը, միսը և ֆերմենտացված արտադրանքը կօգնեն պահպանելու անհրաժեշտ սննդանյութերի հավասարակշռությունը:

• Սնվեք պարբերաբար

Նախաճաշեք, ճաշեք, ընթրեք, թեթև ընդմիջումներ արեք:

• Հրաժարվեք արագ սննդից և կիսաֆաբրիկատներից․նրանք օրգանիզմում կուտակում են ճարպ, որն իր հերթին ազդում է հորմոնալ ֆոնի վրա և խանգարում նյութափոխանակությունը:

• Շատ շարժվեք

 Եթե մարզադահլիճ այցելելու ժամանակ չունեք, ապա վերելակի փոխարեն օգտվեք սանդուղքներից, իսկ հնարավորության դեպքում՝ ավելի շատ քայլեք հանգստյան օրերին:

 Աղբյուրը
 
Բաժանորդագրվեք նաև մեր․ Տելեգրամյան ալիքին , Ֆեսբուքյան էջին, Ինստագրամյան էջին , Յութուբյան ալիքին