Հղիության ռիսկերը մեծ տարիքում

Վերջին տասնամյակներում նկատվում է մայրանալու տարիքի աճ՝ շատ կանայք հղիանում են 35 և ավելի տարեկանում։ Թեև ժամանակակից բժշկությունը զգալիորեն նվազեցրել է մայրական և պտղային բարդությունների ռիսկերը, մեծ տարիքում հղիությունը դեռևս համարվում է բարձր ռիսկային։ Արժե հատուկ ուշադրություն դարձնել նման հղիությունների պլանավորմանը, վերահսկմանը և կառավարմանը՝ ապահովելու ինչպես մոր, այնպես էլ պտղի առողջությունն ու անվտանգությունը։

Բարդություններ հղիության ընթացքում 

• Արյան բարձր ճնշում / Պրեկլամպսիա – ավելի հաճախ է զարգանում ≥35 տարեկանում։ 
• Հղիության շաքարային դիաբետ – հորմոնալ փոփոխությունները և ինսուլինի նկատմամբ զգայունության նվազումը կարող են նպաստել շաքարային դիաբետի առաջացմանը։
• Պլացենտար խնդիրներ – պլացենտայի ոչ ճիշտ տեղակայվածություն. 
•Անեմիա – հղիության պահանջներն ավելի դժվար են լրացվում մեծ տարիքում։

Մայրական առողջության վրա երկարաժամկետ ազդեցություններ

• Սիրտ-անոթային հիվանդությունների ռիսկի բարձրացում հետծննդյան շրջանում
• Վերականգնման երկարացում, հոգնածության բարձր աստիճան։ 
• Դեպրեսիայի և հուզական անհավասարակշռության վտանգ։

Պտղի հետ կապված ռիսկեր

Քրոմոսոմային պաթոլոգիաներ 

• Տարիքի հետ մեծանում է քրոմոսոմային շեղումների՝ մասնավորապես Դաունի համախտանիշի, Տրիսոմիա 18-ի և Տրիսոմիա 13-ի հավանականությունը։ 
• Օրինակ՝ Դաունի համախտանիշի ռիսկը 25 տարեկանում ~1/1250 է, իսկ 40 տարեկանում՝ ~1/100։

Վաղածնություն և ցածր քաշով ծնունդ

• Ծննդաբերության վաղ ընթացք, ցածր ծննդաբերական քաշով երեխաներ։

Վերարտադրողական առողջության և հղիանալու դժվարություններ

• Օվարային ռեզերվի նվազում – մեծ տարիքում ձվարանների ֆունկցիան ընկնում է  

•Արտամարմնային բեղմնավորման անհրաժեշտություն – հաճախ է կիրառվում ≥38 տարեկանում։

• Վիժումների ավելի բարձր ռիսկ՝ կապված ինչպես հորմոնալ, այնպես էլ քրոմոսոմային գործոնների հետ։

Հոգեբանական և սոցիալական ասպեկտներ

• Մեծ տարիքում մայրանալու որոշումը հաճախ է ուղեկցվում սոցիալական ճնշմամբ, հուզական լարվածությամբ։

• Անհանգստություն՝ երեխայի ապագայի մասին, հատկապես երբ հայրը ևս մեծ տարիք ունի։

• Սակայն պոտենցիալ առավելություններն են՝ սոցիալական կայունություն, նյութական ապահովություն, հասուն և պատասխանատու մայրություն։

 Բուժման և հսկման ռազմավարություններ

• Նախածննդյան խորհրդատվություն – հղիության պլանավորումից առաջ սրտանոթային, էնդոկրին և գինեկոլոգիական լիարժեք գնահատում։

• Գենետիկ սկրինինգ / ինվազիվ թեստեր՝ NIPT, ամնիոցենթեզ, քորիոնիկ բիոպսիա։

• Հղիության ընթացքում առավել սերտ հսկողություն՝ պարբերական ուլտրաձայնային հետազոտություններ, լաբորատոր մոնիտորինգ։

• Հուզական աջակցություն՝ անհրաժեշտության դեպքում հոգեբանի ներգրավում։

Չնայած մեծ տարիքում հղիությունը բերում է որոշակի ռիսկեր, ժամանակակից բժշկությունը հնարավորություն է տալիս ապահովել համեմատաբար անվտանգ մայրություն՝ պատշաճ հսկման, կանխարգելման և գիտակցված մոտեցման շնորհիվ։ Ակտիվ մոնիտորինգը, ինդիվիդուալ մոտեցումը և վաղ հայտնաբերման համակարգերը նվազեցնում են հնարավոր բարդությունների ռիսկը՝ նպաստելով առողջ մայրության իրականացմանը՝ անկախ տարիքից։